Nói về ẩm thực Cao Bằng, vùng đất chịu nhiều sự ảnh hưởng nét đặc trưng của một số đồng bào Tày và Nùng , vì thế những món ăn đặc sản nơi đây sẽ khiến bạn nhó mãi với sự giản dị và chất phác đúng với chất của núi rừng Đông Bắc.
1.Vịt quay 7 vị
Phải nói rằng đây là món ngon nức tiếng ở xứ vùng cao này. Vịt ở đây sở dĩ ngon đến vậy là do được tẩm ướp 7 thứ gia vị riêng của núi rừng. Vịt sau khi quay có da óng màu mật, rộm vàng cánh gián. Thịt ăn chắc ngọt, mềm nhưng không bở, không dai. Cắn ngập vào miếng thịt, người ta phải nhai thật chậm để thưởng thức hết vị ngọt của mật ong rừng quyện với vị béo của dầu, vị ngon của miếng vịt thấm đượm trên đầu lưỡi.
2.Miến dong đen
Cùng sự khéo léo cũng như kinh nghiệm lâu năm mà người dân nơi đây đã tạo nên những sợi miến giòn, dai và có hương thơm đặc trưng của bột dong. Với một bát canh miến vừa thơm ngon lại hấp dẫn mà không cần phải cho thêm thịt hay xương hầm và gia vị nhưng lại khiến bạn nhớ mãi không quên.
Những miếng miến bóng đẹp, giòn dai, có hương vị đặc trưng của bột dong mà không hề sử dụng bất kỳ một loại hóa chất nào. Ngày tết đến, không bao giờ có thể thiếu bát canh miến trên mâm cổ cúng tất niên. Bát canh miến nghi ngút khói với đầy đủ thịt gà, mộc nhỉ, nấm hương, thêm chút rau ngò khiến ai cũng cảm thấy ấm áp, đầy tình thương.
3.Bánh áp chao
Bánh áp chao làm từ bột nếp và nhân thịt vịt là món ăn hàng được ưa thích khi trời miền cao trở lạnh. Khách ngồi quanh bếp than hồng, vừa xuýt xoa co ro, vừa nhìn đầu bếp thả từng chiếc bánh mới nặn vào chảo dầu đang sôi, thấy chúng phồng nhẹ lên, nghe xèo xèo và tỏa hương thơm lừng sẽ khó mà ngăn phản xạ của cơ thể nuốt nước bọt đánh “ực” một cái. Khi bánh chín vàng óng, sẽ được vớt ra cho ráo dầu rồi dọn chung với nước chấm chua ngọt, đu đủ xanh non thái chỉ và vài cọng húng lủi xanh thơm.
Bánh áp chao nho nhỏ chỉ hai miếng là hết, chưa kịp nguội đã có thể nằm gọn trong dạ dày thực khách, giữ cái hôi hổi xua tan những cái lại cắt da ở vùng cao. Bánh áp chao giòn bên ngoài nhưng bột nếp vẫn dẻo quánh bên trong đậm đà hơn nhờ nhân thịt tẩm gia vị. Những phụ liệu ăn kèm như rau thơm, đu đủ làm dịu lại cảm giác ngây ngấy dầu trong bánh, còn nước mắm sẽ tăng mùi vị cho món ăn chơi nhưng có thể làm no lòng người này.
4.Hạt dẻ Trùng Khánh
Hạt dẻ bình thường đã cuốn hút người ăn vì cái bùi bùi, ngọt ngọt đặc trưng. Nhưng chỉ ở Cao Bằng mới có loại hạt dẻ Trùng Khánh, to gấp 5-6 lần hạt dẻ rừng. Chỉ nhìn thấy sự bóng tròn, mây mẩy hấp dẫn của nó thôi cũng khiến kẻ đam mê ẩm thực hét lên vì sung sướng.
Hạt dẻ Trùng Khánh nổi tiếng vì không chỉ thơm ngon mà còn rất giàu dinh dưỡng. Đặc biệt, dù cho chế biến kiểu gì đi nữa thì hạt dẻ Trùng Khánh cũng luôn giữ được hương vị riêng. Sẽ chẳng lẫn vào đâu được cái bùi ngậy quấn quít vị giác, cái ngọt ngào chắt chiu từ nắng mưa của rừng trong loại hạt dẻ thượng hạng nói trên dù rang hay luộc. Ngược lại, nó còn tô điểm và khiến món ăn bổ dưỡng hơn, hoàn hảo hơn khi kết hợp với loại thực phẩm khác.
5.Mác mật
Lá mác mật là hương liệu tuyệt vời cho các loại thịt nướng và quả của cây này cũng không kém cạnh. Khoảng đầu tháng 8 lên Cao Bằng, du khách sẽ bị quyến rũ từ cái nhìn đầu tiên khi thấy từng chùm mác mật đua chen, trĩu trịt.
Quả mác mật có mùi hương lạ. nhưng vị ngòn ngọt, chua chua cuốn hút dễ làm mê mẩn người thích ăn vặt. Nó giống như một loại quả kích thích, nếu đã thử qua một lần, lần sau nghe đến sẽ khó ngăn nước bọt tứa ra thèm thuồng.
6.Lạp xưởng hun khói
Nhân của lạp xường được làm bằng thịt lợn mán đen. Tất cả được băm nhỏ và tẩm ướp gia vị, mật ong, mía… và không thể thiếu một ít rượu trắng, nước gừng, quả mắc mật rồi nhồi vào bong bóng để trở thành lạp. Cuối cùng là phơi khô khoảng ba nắng rồi treo lên bếp lửa.
7.Cá chiên sông Gâm
Một trong những món ăn nổi tiếng của Cao Bằng không thể không nhắc tới đó là cá chiên sông Gâm. Đây là loại cá được ông chủ quán chả cá Lã Vọng đánh giá là ngon nhất để làm chả cá. Ngoài ra lòng cá còn được người sành ăn cho là thứ ngon nhất trên đời.
8.Bánh khảo
Bánh khảo là loại bánh cổ truyền không thể thiếu trên bàn thờ tổ tiên. Bánh được ví như là lương khô của người dân vùng cao. Bánh khảo là loại bánh ai cũng làm được nhưng phải tỉ mỉ thì bánh mới ngon. Thông thường, người Tày sẽ trộn thêm nhân đậu phộng, vừng, thịt mỡ để bánh có thêm hương vị đặc biệt. Bánh sau khi đóng khuôn xong sẽ được cắt thành từng phong nhỏ, gói lại thật khéo bằng một lớp giấy đủ màu xanh, đỏ, tím, vàng.
9.Bánh trứng kiến
Bánh trứng kiến có tên tiếng Tày là Péng Lăng Lay. Loại bánh này chỉ hay có vào thời gian sinh trưởng của kiến rừng, khoảng từ tháng 4, tháng 5 hàng năm. Phần khó nhất trong khâu làm bánh là tìm và lấy được trứng kiến. Phải là người có kinh nghiệm mới không lấy nhầm loại kiến độc gây nguy hiểm. Trước kia, nhân bánh chỉ có trứng kiến nguyên chất, thêm hành phi, mỡ và muối nhưng dần dà nhu cầu tăng cao, người làm bánh bây giờ phải trộn thêm thịt bằm vào. Nhưng chỉ một chút li ti trứng kiến thôi cũng đủ để người ăn trải nghiệm cảm giác không đâu có được rồi.
Bánh trứng kiến không phải món ăn phức tạp, chỉ cần bột nếp dát mỏng, áp vào lá vả sau đó cho trứng kiến đã xào lên trên và áp tiếp lá vả bên ngoài, đem đi hấp cách thủy là xong. Cái ngon của bánh trứng kiến thể hiện ở chính sự đơn giản của bột nếp dẻo kết hợp với vị lạ của nhân trứng kiến.
Ăn bánh trứng kiến lần đầu sẽ thấy hương lạ vừa ngai ngái, thơm thơm lại khó đoán định hòa quyện giữa lá vả, trứng kiến, bột gạo. Nhưng rồi vị ngọt, cái dẻo cuốn vào chân răng của gạo nương cùng trứng kiến béo ngậy phủ đầy lưỡi và hành phi quen thuộc sẽ thỏa mãn bạn, bất kể bạn là ai. Đời người không mấy lần được tận hưởng cảm giác ấy.
10.Đậu phụ trắng
Món ăn thanh đạm tưởng chừng chỗ nào cũng giống chỗ nào lại trở thành một nét duyên ẩm thực khác của tỉnh miền Đông Bắc. Đậu phụ được chế biến thành nhiều món khác nhau: đậu chiên, sốt cà chua, đậu nấu thịt… Món nào cũng giản đơn và ngon một cách lành mạnh.
Tất nhiên, đậu phụ Cao Bằng cũng làm từ nguyên liệu chính là đỗ tương. Nhưng đậu phụ ở đây mềm và mịn hấp dẫn chứ không cứng và thô như nhiều chỗ cho thạch cao thể hiện tay nghề điêu luyện của người làm.
Ngoài ra, khi ăn, đậu phụ không chua mà có mùi thơm khác biệt, vị không khô xác mà mướt trên đầu lưỡi, béo ngậy.
Theo lời kể, sự ngon mát ấy là do tuyệt chiêu bí truyền của thợ làm đậu. Họ không dùng phụ gia làm đông bột nước đậu bình thường mà chế từ lá chua trên rừng. Do vậy, miền xuôi hiếm có nơi nào cho ra thứ đậu phụ ngon đến thế.
Các Bài Hay Nên Xem Khác
