Ung thư đại – trực tràng là một trong những loại ung thư thường gặp, dễ dẫn đến tử vong, kết quả điều trị xấu và tốn kém khi bệnh được chẩn đoán ở giai đoạn muộn hoặc đã có di căn. Bệnh có thể phòng tránh được thông qua thói quen ăn uống lành mạnh. Việc xác định các yếu tố nguy cơ là rất quan trọng để từ đó có biện pháp phòng ngừa tích cực.
1 Duy trì cân nặng khỏe mạnh
Đàn ông và phụ nữ thừa cân hoặc béo phì có nhiều khả năng phát triển ung thư đại trực tràng hơn.
Một nghiên cứu được công bố vào tháng 10 năm 2018 trên tạp chí JAMA Oncology theo dõi sức khỏe của hơn 85.000 phụ nữ trong 22 năm và thấy rằng chỉ số khối cơ thể (BMI) của người phụ nữ vượt ngưỡng khuyến khích sẽ có nguy cơ phát triển ung thư đại trực tràng.
2 Tập thể dục nhiều hơn
Tập thể dục thường xuyên với mức độ vừa phải làm tăng nhịp tim và lưu thông máu trong cơ thể cũng làm giảm nguy cơ mắc bệnh này.
Một nghiên cứu của Viện Ung thư Quốc gia tại Mỹ cho hơn 1,4 triệu người, được công bố vào tháng 6 năm 2016 trên tạp chí JAMA Internal Medicine, cho thấy mức độ hoạt động thể chất tỷ lệ nghịch với khả năng mắc ung thư đại trực tràng rất tốt cho người bị huyết áp cao.
3 Tăng cường chất xơ
Chất xơ giúp chất thải di chuyển dễ dàng hơn trong hệ tiêu hóa. Chất thải tích tụ được xem là nguyên nhân gây polyp và polyp sẽ phát triển thành ung thư. Không những giúp ngăn ngừa ung thư, tăng cường chất xơ còn tốt cho sức khỏe tổng thể.[12] Có nhiều thực phẩm giàu chất xơ cho bạn kết hợp vào chế độ ăn.
Hoa quả tươi, đặc biệt là quả mọng có hạt. Ăn hoa quả nguyên vỏ giúp bổ sung hàm lượng chất xơ nhiều nhất.
Rau củ. Rau củ giòn và nhiều lá thường giàu chất xơ nhất. Khi ăn khoai tây, bạn nên ăn luôn vỏ để bổ sung chất xơ.
Ngũ cốc nguyên hạt. Ngũ cốc trắng đã trải qua quy trình tẩy trắng và không nhiều dưỡng chất bằng ngũ cốc nguyên hạt. Vì vậy, bạn nên ăn ngũ cốc nguyên hạt, mì ống, ngũ cốc, yến mạch để tăng cường lượng chất xơ.
Đậu. Bạn có thể dễ dàng dùng đậu chế biến các món súp và rau trộn để tăng hàm lượng chất xơ.
Gạo lứt. Tương tự bánh mì trắng, gạo trắng không mang nhiều giá trị dinh dưỡng. Do đó, bạn nên chuyển sang ăn gạo lứt để tăng cường chất xơ trong chế độ ăn.
Ngoài ra, bạn có thể uống thực phẩm chức năng bổ sung chất xơ như Metamucil hoặc Konsyl nếu không thể bổ sung đủ chất xơ từ chế độ ăn thông thường.
4 Tăng cường chất chống oxi hóa trong chế độ ăn
Chất chống oxi hóa giúp tái tạo tế bào và tăng cường khả năng chống lại polyp tiền ung thư của cơ thể. Bạn không cần uống thực phẩm chức năng để bổ sung chất chống oxi hóa mà có thể kết hợp những thực phẩm giàu chất chống oxi hóa dưới đây vào chế độ ăn:
Quả mọng. Việt quất, dâu tây và quả mâm xôi đặc biệt giàu chất chống oxi hóa và giúp kháng viêm – nguyên nhân có thể gây polyp tiền ung thư.
Các loại hạt. Các loại hạt khác nhau chứa các chất chống oxi hóa khác nhau. Ví dụ, hạt hạnh nhân giàu omega-3, trong khi hạt Brazil lại chứa nhiều selen. Ăn nhiều loại hạt giúp cung cấp các chất chống oxi hóa đa dạng cho chế độ ăn.
Rau lá xanh. Bên cạnh nguồn chất xơ, canxi, kali và magie, rau lá xanh còn là nguồn chất chống oxi hóa dồi dào. Cải bó xôi, cải xoăn, xà lách và bông cải xanh sẽ giúp cung cấp các chất dinh dưỡng giúp chống lại ung thư rất tốt cho người bị đau dạ dày.
Trà xanh. Tất cả các loại trà đều giàu giá trị dinh dưỡng nhưng trà xanh chứa nhiều chất oxi hóa mạnh nhất. Bạn có thể lựa chọn sản phẩm trà xanh khử caffeine nếu cơ thể nhạy cảm với caffeine.
5 Thường xuyên đến bệnh viện kiểm tra
Các xét nghiệm sàng lọc nhằm mục đích xác định ung thư đại trực tràng ở những người không có triệu chứng biểu hiện ra bên ngoài rõ ràng như đau bụng hay đi phân ra máu. Việc xét nghiệm có thể phát hiện ung thư ở giai đoạn đầu thông qua phân tích mẫu phân hoặc các bất thường của DNA. Tuy nhiên, phương pháp thông thường và đơn giản nhất là nội soi đại tràng.
Trong quá trình nội soi, các bác sĩ có thể xét nghiệm sinh thiết bất kỳ polyp nào họ tìm thấy, để xác định liệu có phải lbệnh ung thư, tiền ung thư hay lành tính.
Loại bỏ các polyp được phát hiện thông qua sàng lọc là một trong những lý do làm cho tỷ lệ tử vong do ung thư đại trực tràng đã giảm trong vài thập kỷ qua.
6 Không hút thuốc lá
Hút thuốc là làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh ung thư, trong đó có ung thư đại trực tràng. Bỏ thuốc lá là cách tốt nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh.
7 Hạn chế uống rượu
Thường xuyên uống rượu có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng ở cả nam và nữ giới… Để có một sức khỏe tốt, nam giới không nên uống quá 2 chén rượu mỗi ngày, và nữ không quá 1 chén 1 ngày.
8 Bổ sung folate
Ngoài canxi và vitamin D, vitamin tổng hợp có chứa folate, đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu là giúp giảm nguy cơ ung thư ruột kết rất tốt cho người bị bệnh tiểu đường.