Pháo hay đại pháo, hoả pháo, là tên gọi chung của các loại hỏa khí tập thể có cỡ nòng từ hai mươi mi-li-mét trở lên. Có uy lực dùng trong quân đội các nước để tiêu diệt sinh lực và phương tiện của đối phương hoặc làm những nhiệm vụ khác như tạo khói, chiếu sáng… Pháo là một cấu thành của hệ vũ khí quân dụng và là cấu thành chính của một binh chủng rất quan trọng trong quân đội có tên là binh chủng pháo binh.Trong chiến tranh Việt Nam quân đội ta sử dụng khá nhiều loại pháo mạnh mà bạn nên tìm hiểu sau đây.
1.BM-14
BM-14 (tiếng Nga: БМ-14) là một loại pháo phản lực Cachiusa do Liên Xô chế tạo ngay sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Loại pháo này bao gồm một dàn phóng đạn phản lực 16 nòng xếp thành 4 tầng mỗi tầng 4 ống cỡ 140 mm gắn trên một xe tải hạng nhẹ GAZ-66 8 bánh.
BM-14 cho phép bắn liên tiếp 16-17 phát trong vòng 8 giây với tầm bắn gần 10 km. Có thể bắn đạn hóa học. BM-14 có thể trang bị cho lực lượng nhạy dù và thả xuống bằng dù.
BM-14 được trang bị cho quân đội nhiều nước như Liên Xô, Algérie, Cuba và Việt Nam. Nó được sử dụng tích cực trong Chiến tranh Việt Nam, nội chiến Algérie, chiến tranh Afganistan.
2.M-46
Pháo M-46 130 mm là loại lựu pháo dã chiến nòng dài (dã pháo hạng nặng) do Liên Xô thiết kế và chế tạo vào thập niên 1950. NATO nhận được thông tin về loại vũ khí này vào năm 1954, nên đặt tên mã cho nó là M1954. Năm 1959, Trung Quốc được cấp phép chế tạo thứ vũ khí này và đặt tên là Kiểu 59-1.
Chiều dài nòng pháo bằng 52 lần cỡ nòng (caliber) – dài lạ thường so với các loại pháo đương thời, cho phép pháo bắn rất xa, xấp xỉ 27,5 km đối với đạn thường. Pháo được sử dụng trong các cuộc xung đột biên giới Trung – Xô, chiến tranh Việt Nam, chiến tranh Ấn Độ – Pakistan, chiến tranh Trung Đông lần thứ 3 và lần thứ 4, chiến tranh Angola, chiến tranh Iran – Iraq, chiến tranh vùng Vịnh, nội chiến Nam Tư.
M-46 130 mm được sử dụng ở hơn 25 quốc gia trên thế giới. Israel đã thiết kế chế tạo một loại pháo dựa trên thiết kế của M-46 130 mm.
Trong chiến tranh Việt Nam, Quân đội Nhân dân Việt Nam được Liên Xô và Trung Quốc viện trợ tổng cộng 519 khẩu M-46. Đây là loại pháo có tầm bắn xa nhất của Quân đội Nhân dân Việt Nam lúc bấy giờ nên được xếp vào pháo binh cấp chiến dịch, chuyên dùng để tấn công những mục tiêu quan trọng. Để chống lại loại pháo này, Mỹ bố trí loại pháo tự hành M107 cỡ nòng lên tới 175mm, tầm bắn xa tới 32 km. Tuy nhiên do pháo này bắn chậm, cùng với chiến thuật ngụy trang, bố trí pháo khéo léo của Quân đội Nhân dân Việt Nam nên M107 thường bị thất thế trong các trận đấu pháo.
3.ZiS-2
Các ZiS-2 (tiếng Nga: ЗиС-2 ) là một Liên Xô 57-mm súng chống tăng được sử dụng trong Thế chiến thứ II . Các ZiS-4 là một phiên bản của súng có nghĩa là để được cài đặt trong các thùng chứa. ZiS là viết tắt của Zavod imeni Stalina (tiếng Nga Завод имени Сталина , “Nhà máy được đặt tên theo Stalin “), tên chính thức của Nhà máy pháo binh số 92 , sản xuất súng trước.
4.ZiS-3
Các 76-mm sư đoàn súng M1942 (ZiS-3) ( Nga : . 76-мм дивизионная пушка обр 1942 г. (ЗиС-3) ) là một Xô 76,2 mm sư đoàn súng trường được sử dụng trong Thế chiến II. ZiS là một nhà máy chỉ định và đứng cho Zavod imeni Stalina (“nhà máy được đặt tên theo Stalin “), danh hiệu tôn vinh của Nhà máy pháo binh số 92 , lần đầu tiên chế tạo khẩu pháo này.
5.D-44
Pháo dã chiến cấp sư đoàn D-44 85 mm (tiếng Nga: 85-мм дивизионная пушка Д-44) là một loại pháo do Liên Xô sản xuất và đưa vào sử dụng từ cuối Thế chiến thứ hai. Được thiết kế để thay thế pháo ZiS-3 76 mm. Hiện nay pháo không còn trong biên chế của Lực lượng Vũ trang Liên bang Nga nhưng còn được sử dụng ở nhiều quốc gia khác. Trong Chiến tranh Việt Nam D-44 được Quân đội Nhân dân Việt Nam sử dụng tích cực và cả trong quân đội các quốc gia Ả Rập trong các cuộc xung đột với Israel.
6.BS-3
Các súng trường 100 mm M1944 (BS-3) ( Nga : 100-мм полевая пушка обр 1944 г. (БС-3). ) Là một Liên Xô 100 mm chống tăng và súng trường. Pháo này đã được sử dụng thành công trong giai đoạn cuối của Thế chiến II , và vẫn được sử dụng trong những năm 1950, được thay thế bằng khẩu súng trường T-12 và khẩu pháo 85mm D-48 năm 1955. BS-3 cũng đã được bán cho một số nước khác và ở một số nước này súng vẫn đang được sử dụng. Một số BS-3 vẫn còn được lưu giữ trong kho vũ khí của Nga. Ngoài ra, trong năm 2012, ít nhất 12 khẩu đội BS-3 đang hoạt động với Phòng 18 Máy pháo & Pháo binh, nằm trênQuần đảo Kuril , được sử dụng như súng chống tàu và hạ cánh.
7.M-30
Các 122 mm pháo M1938 (M-30) là một Xô 121,92 mm (4,8 inch) pháo . Vũ khí này được phát triển bởi Phòng Thiết kế các Nhà máy Motovilikha , đứng đầu bởi FF Petrov , vào cuối những năm 1930, và được sản xuất từ năm 1939 đến năm 1955. M-30 đã chứng kiến hành động trong Thế chiến II , chủ yếu là một pháo binh chia quân của Hồng Quân (RKKA). Các súng bị bắt sau đó cũng được sử dụng sau đó trong cuộc xung đột bởi Đức Wehrmacht và Quân đội Phần Lan . Chiến tranh thế giới lần II xảy ra trong chiến tranh M-30 trong nhiều cuộc xung đột giữa giữa cuối thế kỷ XX nhằm phục vụ các đội quân của các nước khác, đặc biệt là ở Trung Đông.