Gọi là vương quốc trái cây mới nổi, nhưng thực tế những vùng trái cây mà chúng tôi sắp cùng bạn đọc chu du qua miền Tây đã vang danh từ lâu rồi. Mới nổi vì những giống cây đặc sản ở vùng này lại “làm vua” ở vùng đất khác, mới nổi vì trái cây rầm rộ xuất ngoại hay có khi “chiếm ngôi” của một “vương quốc” khác…
1 Sầu riêng Ri6
Đã từ lâu sầu riêng được ca ngợi là vua của các loại trái cây. Như nhà tự nhiên học tài danh người Anh là Alfred Russel Wallace (1823-1913) đã từng nhận xét “Cấu tạo và hương vị của mùi sầu riêng thật khó tả. Đó là một vị trứng, bơ, sữa, gia vị thêm bằng hạt hạnh đào và lẫn trong đó thoang thoảng có vị kem phô mai, sốt hành, rượu sơ-ri…”
Ở Việt Nam, sầu riêng được du nhập từ Thái Lan và được trồng đầu tiên ở vùng Tân Quy, Biên Hòa, sau đó lan rộng ra các tỉnh Nam bộ và Tây Nguyên. Và ngon nhất và nhiều chủng loại sầu riêng phải kể đến vùng đồng bằng sông Cửu Long, tại đây có rất nhiều loại như sầu riêng khổ qua, sầu riêng chuồng bò, sầu riêng Chín Hoá, sầu riêng Monthong (nhập ngoại) sầu riêng Ri 6….. Trong đó, sầu riêng Ri 6 là giống sầu riêng ngon nhất.
2 Khoai lang Bình Tân
Cây khoai lang đang từng bước trở thành một mặt hàng nông sản chủ lực xuất khẩu ở huyện Bình Tân (tỉnh Vĩnh Long). Nhờ khoai lang, đã có nhiều hộ nông dân trở thành tỷ phú cũng như các hộ nghèo trong khu vực đã có cuộc sống khá hơn. Hiện tại, nông dân Bình Tân đang thực hiện việc gieo trồng và sản xuất khoai lang theo hướng Global GAP, tiến tới xây dựng thương hiệu “Khoai lang Bình Tân”.
3 Gạch gốm mỹ nghệ Vĩnh Long
Thiên nhiên ban tặng cho người Vĩnh Long một tài nguyên đất sét và dĩ nhiên là nó không giống ai, không vùng đất nào có nó. Người Vĩnh Long sống với đất và đẻ ra làng nghề gạch ngói. Làng nghề này đã có cách nay hơn một thế kỷ, lúc đó là chuyên làm gạch ngói, như gạch tàu, gạch thẻ (gạch tiểu), ngói âm dương một loại ngói còn thấy ở các đình chùa. Khoảng năm 1960, làng gạch bắt đầu cơ giới hóa, sản xuất bằng máy gạch ống, gạch tàu, gạch thẻ cho đến năm 1980 có một công ty người Đức đến vùng này sản xuất gốm để xuất khẩu thì các chủ lò tại địa phương mới cho người đi Bình Dương, Biên Hòa học làm nghề gốm. Về kỹ thuật thì giống nhau nhưng về sản phẩm thì gốm đỏ Vĩnh Long là loại đặc trưng mà các tỉnh miền Đông không sản xuất được vì khác nguyên liệu. Bao thế hệ sáng tạo và đúc kết thành một kỹ thuật nung đất tuyệt vời: lò gạch. Nhiên liệu nung từ sản phẩm đặc trưng của vùng lúa nước: trấu. Người Vĩnh Long có nền văn hóa đặc thù đồng bằng. Màu đặc trưng của gốm Vĩnh Long là màu của rơm rạ. Điều thật kỳ lạ hay nói đúng hơn là một phát minh thầm lặng của bao thế hệ: lò gạch Vĩnh Long, đốt trấu quê mình, và đất Vĩnh long chỉ kết khối ở nhiệt độ 9000 C.
Nghề sản xuất gốm ở Vĩnh Long mang nét đặc trưng riêng có, không lẫn với những nghề truyền thống khác. Mỗi gia đình cũng có thể là một tổ hợp, một xưởng sản xuất tách biệt. Có những xưởng thuê tới mấy chục lao động. Ngày nay, người dân Vĩnh Long không còn nung gốm bằng lò than thủ công như trước. Họ nung gốm bằng lò gas, sấy sản phẩm gốm bằng điện. Thức thời hơn, một số người có tiền đã từ bỏ nghề làm gốm vất vả, chuyển ngay sang một hình thức kinh doanh mới: mở cửa hàng, đại lý giới thiệu và bán các sản phẩm gốm của làng để ăn hoa hồng. Từ một làng nghề truyền thống, Vĩnh Long nhanh chóng trở thành một địa điểm du lịch hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước.
4 Nước Mắm Gia Hỷ
Sản phẩm nước mắm Gia Hỷ 60oN 500ml không phụ gia của DNTN Chế biến thực phẩm và Thương mại Hồng Hương (xã An Bình- Long Hồ) là một trong 100 sản phẩm của cả nước vừa được Bộ Công thương công bố và vinh danh sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia năm 2015 tại Hà Nội.
5 Bưởi Năm Roi Mỹ Hòa
Khi nhắc đến trái cây ngon nổi tiếng Vĩnh Long ta sẽ nghĩ ngay đến Bưởi Năm Roi Mỹ Hòa. Hiện nay, bưởi Năm Roi được trồng nhiều ở huyện Bình Minh Vĩnh Long với diện tích 1200 ha, đạt 40.000 tấn mỗi năm. Bưởi Năm Roi có vỏ mỏng, thịt trắng mọng nước có vị chua, càng để lâu càng thơm ngon. Với chứng nhận Global GAP, đây là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh Vĩnh Long sang thị trường Châu Âu, Mỹ và Trung Đông.
6 Cam Sành Tam Bình
Nếu có Bưởi Năm Roi Mỹ Hòa thì phải có Cam Sành Tam Bình – đây là đặc sản Vĩnh Long nhận được chứng nhận top 50 nhãn hiệu, thương hiệu nổi tiếng nhất nước vào năm 2013. Cam Sành Tam Bình có vị ngọt thanh và thơm mát với thịt quả vàng tươi được bao quanh bởi lớp vỏ xanh sần sùi đẹp mắt. Đây là mặt hàng nông nghiệp chủ lực của Vĩnh Long cũng như cả nước.