Bạn càng sớm dạy con tiết kiệm tiền, thì khi con lớn bạn sẽ không còn phải lo lắng về cách chi tiêu của con. 6 ý tưởng giúp bạn dạy các con ở mọi lứa tuổi tiết kiệm tiền hữu hiệu, hãy cùng tham khảo và áp dụng ngay nhé!
1. Nuôi lợn đất
So với máy tính bảng hay điện thoại thì nuôi heo đất tiết kiệm là một món đồ chơi vừa rẻ lại vừa đa công dụng. Không chỉ mang hình dạng dễ thương, những chú heo đất còn là trợ thủ giúp cho con có được nhiều bài học bổ ích.
Đầu tiên, bố mẹ đừng quên giới thiệu với bé ý nghĩa của những chú heo đất tiết kiệm. Heo đất là một “ngân hàng” tí hon để bé bước đầu học cách tích lũy tiền bạc cho một mục đích nào đó. Để dạy con nuôi heo đất tiết kiệm, bố mẹ nên cho con tự giữ tiền của mình. Đó có thể là tiền lì xì, tiền tiêu vặt hàng tháng hoặc là tiền người khác cho bé, tiền thưởng… Mỗi ngày, bố mẹ có thể cho bé một ít tiền lẻ và khéo léo nhắc nhở để tạo cho bé thói quen bỏ ống heo tiết kiệm. Nếu bé có thắc mắc vì sao chúng ta phải tiết kiệm, bố mẹ nhớ giải thích cho con bằng những ví dụ cụ thể như: “mỗi ngày con để vào đây 5 ngàn đồng, sau 1 tháng là mua được 1 chiếc xe đồ chơi rồi đấy!”.
Ngoài ra, bố mẹ cũng nên chỉ cho bé niềm vui khi chờ đợi số tiền trong heo đất đầy lên và khi đập heo để có được số tiền khi mong muốn. Ban đầu, thời gian chờ đợi sẽ ngắn với một chú heo đất tiết kiệm nho nhỏ. Tiếp đến, bố mẹ cùng bé có thể chọn mua 1 hay nhiều heo đất có kích thước to hơn để kéo dài quãng thời gian chờ đợi. Trong thời gian này, nhớ chỉ cho bé cách lên kế hoạch chi tiêu cho số tiền sắp có khi heo đã đầy nhé!
2. Thẳng thắn với con về tình trạng kinh tế gia đình
Hiện nay, rất nhiều phụ huynh lo lắng vì con luôn mè nheo đòi hỏi tiền bạc để mua đồ chơi, mua quà vặt từ bố mẹ. Theo một khảo sát được thực hiện gần đây thì có đến 96% phụ huynh tham gia khảo sát đồng ý là cần dạy trẻ hiểu biết về tiền bạc để thấy được giá trị đồng tiền, giá trị sức lao động. Một trong những cách đó là thẳng thắn với con về tình trạng kinh tế gia đình. Chia sẻ cởi mở, thành thật với con cái về tiền bạc, hoàn cảnh kinh tế gia đình sẽ giúp các em chuẩn bị tâm lý đương đầu với cuộc sống thực tế.
Thay vì từ chối khi trẻ đòi hỏi, hãy giải thích cho các bé hiểu ngân sách gia đình không cho phép. Nếu gia đình bạn đang trải qua thời kỳ khó khăn về kinh tế, mà vẫn cố gắng mua thứ mà con đòi hỏi nhưng không cần thiết, sẽ khiến bé có suy nghĩ không thực tế. Ngược lại, khi con hiểu về thực trạng kinh tế của gia đình, nghĩa là bạn đang hình thành suy nghĩ đúng đắn về tiền bạc cho con.
3. Dạy trẻ những kiến thức tài chính cơ bản
Trẻ em ở cấp độ tuổi khác nhau có cách hiểu rất khác nhau về tiền bạc, tuy nhiên, chúng ta tốt nhất nên dạy các bé khi còn nhỏ. Nhiều phụ huynh thường chờ cho đến khi các em đến tuổi 13, 14 để dạy con em mình về tầm quan trọng của việc quản lý tiền bạc. Suy nghĩ đó hoàn toàn sai vì đó là thời điểm quá muộn để trẻ biết về giá trị đồng tiền và quản lý tiền bạc hợp lý.Điều quan trọng mà bố mẹ các em cần làm đó là tâm sự, dạy các em về kiến thức tài chính ngay từ khi còn bé để có thói quen chi tiêu phù hợp. Có nhiều lý do cho việc dạy các kiến thức tài chính này cho trẻ sớm, bởi vì:
Thứ nhất: càng ngày càng có nhiều người trẻ mất kiểm soát chi tiêu và rơi vào hoàn cảnh nợ nần khi còn rất trẻ.
Thứ hai: Trẻ em thời nay, cả các bé 5 – 6 tuổi, có rất nhiều cơ hội để quan sát bố mẹ, bạn bè, xã hội sử dụng tiền. Chúng ta đang sống trong một xã hội tiêu dùng khi mà mọi hoạt động dường như xoay quanh việc mua sắm. Càng ngày càng có nhiều hình thức, công cụ tài chính như: thẻ tín dụng, khoản vay, thẻ ATM khiến cho việc chi tiêu càng trở nên dễ dàng hơn. Một nền tài chính càng phức tạp yêu cầu chúng ta càng phải có trách nhiệm giáo dục các kiến thức tài cho thế hệ trẻ, đảm bảo khi các em bước vào tuổi trưởng thành, các em sẽ được trang bị các kiến thức đầy đủ về tài chính. Việc thiết lập một thói quen tiêu dùng và tiết kiệm thông minh, đặc biệt là từ khi còn bé, sẽ giúp các em thoát khỏi gánh nặng về tài chính và chủ động hơn trong công việc quản lý tiền bạc của mình.
4. Tạo điều kiện cho con kiếm tiền
Lúc nhỏ, gia đình tôi bán hàng tạp hóa nên việc kiểm soát tiền là rất khó. Nhiều khi muốn mua sắm, đi chơi bạn bè, sinh nhật toàn phải xin mà nhiều lúc còn bị mắng vì tháng nào cũng có hoạt động. Thế là tôi le lói trong đầu, lấy tiền. Vài lần không sao, cứ thế thành quen. Cứ thiếu tiền, cần tiền, không cần biết nó có chính đáng hay không, tôi đều nhen nhóm trong đầu là lấy tiền hàng. Vào cái lần mà tôi bị bố bắt quả tang, bố không la mắng, đòn roi mà hỏi: “Con có biết bố mẹ kiếm tiền cực khổ thế nào không? Sao lại tự ý lấy tiền mà không xin phép?”
Lúc đó, tôi xấu hổ vì là kẻ trộm cắp và giận bố, vì có nhiều tiền mà không cho tôi. Tôi chỉ lấy một ít trong số đó thôi mà.
Sau đó, bố bắt đầu cho tôi phụ giúp mẹ bán hàng. Mẹ chỉ cho tôi cặn kẽ lợi nhuận thu được từ một món hàng bán được là rất ít. Số tiền lời kiếm được từ 1 sản phẩm bán được còn phải chi trả nhiều chi phí khác: tiền thuế, tiền hao hụt, sinh hoạt hàng ngày cho gia đình, tiền học, tiền nội ngoại…
Ban đầu tôi không hiểu những điều mẹ nói. Nhưng sau đó, tiếp xúc với bán hàng, và mẹ chỉ dẫn, tôi dần hiểu ra việc kiếm tiền thật sự khó khăn. Từ đó tôi biết chi tiêu hợp lý, cân nhắc các khoản cần chi, thiết thực chứ không lãng phí, tiêu những gì mình thích, nuông chiều bản thân quá. Sau này khi lên Đại học, cuộc sống một mình xa bố mẹ khiến tôi chủ động hơn. Những bài học từ nhỏ đã giúp ích cho tôi rất nhiều, và ít khi tôi rơi vào tình trạng “bữa đói bữa no”. Bên cạnh đó, tôi cũng biết cách tự kiếm tiền bằng những công việc và tiết kiệm khoản tiền phòng thân sau này. Từ những bài học của bố, từ bài học thực tiễn cuộc sống, càng làm tôi quý trọng đồng tiền hơn.
Trẻ con thường không hiểu hết giá trị của đồng tiền. Vì vậy, các bậc phụ huynh hãy dạy con về tiền bạc bằng cách tạo điều kiện cho con kiếm tiền để làm hành trang cho con trong cuộc sống, để con trưởng thành hơn.
5. Nêu gương cho con
Cha mẹ đóng vai trò quan trọng với con cái, kể cả khi họ có ảnh hưởng tiêu cực đi chăng nữa. Trẻ thường bắt chước cái chúng ta làm hơn cái chúng ta nói, vì thế hãy ngừng thói quen mua sắm “bất tận” lúc rảnh rỗi, vì nó sẽ khiến con bạn nghĩ rằng tiền là một “tài nguyên vô hạn” và tiêu tiền để đáp ứng sở thích bản thân thật là thú vị. Cha mẹ nên có kế hoạch chi tiêu hợp lý thì việc dạy trẻ tiết kiệm mới đạt kết quả tốt, vì “lý thuyết” mà không “thực hành” thì cũng chỉ là sáo rỗng, nói suông.
6. Giúp trẻ có mục tiêu tiết kiệm
Ví dụ trẻ muốn mua một thứ đồ nào đó mà chúng thích, cha mẹ đừng nên đưa tiền cho chúng mua luôn mà hãy khuyến khích con tích góp tiền để tự mua chúng. Cha mẹ có thể bảo con khi có tiền, không nên dùng mua những thứ linh tinh mà hãy tích lại thành một khoản đủ để mua thứ đồ đắt tiền hơn mà chúng đang cần. Làm như vậy sẽ giúp các em nhận thức được việc tiết kiệm phải đợi chờ và cần có tính kiên nhẫn, nên khi dùng đến thì phải cân nhắc, chọn lọc sao cho phù hợp mà không lãng phí.