Nếu có một thế giới hoàn hảo, người phỏng vấn chắc chắn có thể đánh giá chuẩn xác năng lực của bạn. Tuy nhiên, thế giới vốn chẳng mấy hoàn hảo, tài năng của một người khó được đo lường qua những trao đối ngắn kiểu phỏng vấn việc làm. Thực tế cũng cho thấy, chỉ 4% kết quả đánh giá phỏng vấn là đúng với hiệu quả làm việc sau này.
Một lý do khiến ta khó xác định năng lực người khác là vì người ta có rất dễ giả vờ là họ có tài, đặc biệt họ luôn tự nghĩ bản thân mình là tài năng thiên bẩm. Thực tế nữa thì những người phỏng vấn không thật sự tài tình, thấu hiểu lòng người đến mức như họ nghĩ. Vậy phải làm sao để cho người khác thấy tài năng của mình mà không bị xem là khoe khoang hay ảo tưởng? Sau đây là 5 gợi ý đơn giản để bạn cân nhắc:
1 Định lượng ngắn gọn đến những kinh nghiệm liên quan nhất
Tuy không phải lúc nào hành vi trong quá khứ cũng có thể giúp dự đoán hành vi trong tương lai nhưng người ta vẫn sẽ muốn được đảm bảo rằng bạn từng thực hiện hành vi đó.
Đây thường là một trong những câu hỏi đầu tiên để người phỏng vấn đánh giá năng lực của bạn, nên bạn sẽ không bị xem là đang khoe khoang, vì bạn chỉ đang trả lời những gì được hỏi. Tuy nhiên, quan trọng là bạn phải trình bày thật ngắn gọn. Quá dài dòng có thể gây bất lợi cho bạn bởi những người nói quá nhiều về bản thân thường bị đánh giá là xem mình là trung tâm, kiêu ngạo.
Thêm nữa, khi bạn mạnh dạn nói về những thành tựu của mình nhưng lại không trình bày đủ chi tiết và cụ thể, người nghe sẽ cho rằng bạn đang phóng đại. Do vậy, tốt nhất là hãy định lượng bất kỳ kinh nghiệm liên quan nào và nhanh chóng đi thẳng vào vấn đề chính cho nhà tuyển dụng.
2 Tập trung vào tiềm năng của bạn
Nghiên cứu gần đây cho thấy, khi đánh giá người khác, ta hứng thú với tương lai hơn là quá khứ của họ. Bạn có thể giúp người khác suy xét tương lai thông qua việc mô tả những phẩm chất thuộc về tiềm năng của bạn. Tâm lý học tổng kết 3 phạm trù cần thảo luận: Khả năng học hỏi, động lực và kỹ năng con người. Nhà tuyển dụng luôn ý thức được tầm quan trọng của chúng bởi các phẩm chất này là yếu tố để người lao động được cân nhắc thăng tiến và tăng lương. Tuy nhiên, đừng nói những câu mang hơi hướng quảng cáo bản thân như “Tôi học hỏi nhanh”, “Tôi có động lực cực cao”, hay “Tôi có kỹ năng con người tuyệt vời”. Bạn phải chứng minh những phẩm chất bạn có bằng những ví dụ cụ thể và thể hiện nó trong suốt cuộc phỏng vấn.
Kỹ năng con người tốt thể hiện ở việc bạn sẽ không ngắt lời nhà phỏng vấn, không nói quá dài hoặc khoe mẽ. Nếu muốn người khác tin rằng bạn có khả năng học tập tốt, hãy nói về những trở ngại cụ thể bạn đã phải vượt qua hay những kỹ năng đặc biệt mà bạn đã đạt được.
3 Nói về sở thích của bạn nhiều hơn là nói về tài năng của bạn
Vì lý do nào đó, nhà phỏng vấn có thể có thể có hứng thú với sở thích và đam mê của bạn, nhưng không hứng thú lắm để nghe về tài năng của bạn. Ví dụ, bạn có thể thực sự ấn tượng với khiếu hài hước của chính mình, hoặc kỹ năng lãnh đạo (do bạn tự sướng). Nhưng đừng kì vọng người khác cũng sẽ nghĩ thế. Khi bạn nói “Tôi là một trong những người hài hước nhất trên thế giới” và họ sẽ ngay lập tức cho rằng bạn đang hơi lố – ừm, thực tình là lố thật. Điều tương tự sẽ xảy ra khi bạn nói rằng mình là một “lãnh đạo tuyệt vời” hay một “nhà tư tưởng đột phá”, hay “người chăm chỉ nhất” (cái này quen vãi).
Thay vào đó, bạn có thể nói rằng mình thực sự thích thú việc quản lý đội nhóm (tức là nói về sự yêu thích, hứng thú), hay bạn thường nghĩ đến những cách khác biệt để làm mọi thứ; hoặc bạn luôn “cố gắng nhìn thấy mặt hài hước của mọi chuyện”. Những điều đó có thể gợi ý cho nhà tuyển nhân viên rằng bạn có thể có tài năng trong lĩnh vực đấy.
4 Biến những người yêu quý thành những người ủng hộ bạn
Về cơ bản, danh tiếng của bạn được tạo nên từ nhìn nhận của những người khác về bạn. Do đó, rõ ràng là việc được người khác nói tốt về bạn thì hay hơn là bạn tự quảng cáo mình. Dù nguồn tham chiếu là yếu tố chẳng mấy giá trị đối với việc dự báo hiệu quả làm việc trong tương lai nhưng nó vẫn đóng vai trò quan trọng giúp xác định thành công của bạn. Sự việc thích hợp được một người thích hợp nhắn gửi tới một người thích hợp thì giá trị hơn bất kỳ chỉ số năng lực khách quan nào.
Bởi thế, bạn nên thế hiện sự trân trọng đối với những người ủng hộ mình nhiều nhất có thể. Hơn nữa, nếu bạn có thể biến những cố vấn thành những người ủng hộ bạn, thì bạn sẽ không phải chật vật để tự quảng bá bản thân. Hãy khiến những người ủng hộ bạn trở thành đại sứ cho bạn.
Điểm cuối cùng bạn cần nhớ là có những khác biệt văn hóa, và rộng hơn là các nghi thức xã giao, trong cách người ta nhìn nhận việc tự thể hiện bản thân. Thậm chí trong cùng một quốc gia, một số hành vi được xem trọng ở nơi này lại là điều cấm kỵ ở nơi khác. Tuy nhiên, ngay cả khi những tín hiệu hoặc dấu hiệu rõ ràng có thể sẽ thay đổi, con người ở hầu như nền văn hóa vẫn sẽ tìm kiếm cùng một điều: người có tài năng thực sự.
5 Bạn nên thể hiện thái độ như thế nào lúc giới thiệu bản thân khi đi phỏng vấn?
Không chỉ cần biết những thông tin cơ bản, thông qua phần giới thiệu bản thân khi phỏng vấn, nhà tuyển dụng còn muốn thấy thái độ, sự tự tin, kỹ năng mềm của bạn để có những nhận định, đánh giá ban đầu. Do đó, khi giới thiệu bản thân, bạn cần chú ý những vấn đề sau:
Hãy giới thiệu bản thân một cách ngắn gọn, súc tích, không nói quá nhanh hay quá chậm, không thể hiện sự lúng túng, rụt rè vì nó sẽ khiến nhà tuyển dụng nghĩ rằng, chính bạn cũng không hiểu bản thân mình có gì, cần gì. Để có phần giới thiệu trôi chảy, rành mạch, bạn nên tập trước ở nhà, soạn sẵn các bài mẫu giới thiệu bản thân khi phỏng vấn và tập luyện kỹ càng, nhờ bạn bè hay một ai đó nhận xét để sửa những lỗi cơ bản.
Phần giới thiệu kỹ năng, kinh nghiệm, bạn nên nhấn vào những tiêu chí tuyển dụng khi đi tìm việc làm, không trình bày lan man và nói hết những gì mình có. Chẳng hạn, bạn đang ứng tuyển vị trí Phụ bếp nhà hàng, bạn có thể nói về kinh nghiệm mình từng làm Phục vụ nhà hàng, từng tham gia các khóa học nấu ăn, có niềm đam mê yêu thích nấu ăn… Lưu ý, đây chỉ là câu hỏi để bắt đầu phỏng vấn, bạn không cần phải thể hiện tất cả ở phần giới thiệu này.
Các Bài Hay Nên Xem Khác
