Mang vẻ ngoài độc đáo , thịt siêu ngon và chất lượng thì khởi bàn cãi , những loài cá dưới đây được xem là vật phẩm tiến vua trong lịch sử nước ta.
1.Cá rầm xanh
Cá rầm xanh là một loài cá thuộc họ cá chép xuất hiện nhiều tại các sông ngòi ở các tỉnh miền núi phía Bắc và rải rác tại khu vực Bắc Trung Bộ. Đây là một loài cá quý từng được ghi nhận trong sử sách như một sản vật tiến vua nhiều thế kỷ trước.
Loài cá này có xương mềm, thịt ngọt, đặc biệt bộ trứng bùi ngầy ngậy rất hấp dẫn. Không như nhiều loại cá tầm thường chỉ ngon khi có kích cỡ lớn, thịt rầm xanh ngon từ lúc con cá nhỏ như đầu ngón tay cho tới khi “to như quả bom”.
Người dân tại một số bản làng ở miền núi phía Bắc vẫn nuôi cá rầm xanh trong ao nhà như một thói quen truyền thống. Trong khi đó, Nhà nước cũng đã có chương trình bảo tồn và phát triển loài cá này như một hướng đi mới cho nghề nuôi thủy sản nước ngọt.
2.Cá tràu
Cá tràu là loài cá thuộc họ cá quả, có khá nhiều ở Việt Nam. Tuy nhiên cá tràu ở vùng núi đá vôi Hoa Lư Ninh Bình lại gắn thêm một mỹ danh trong tên gọi, đó là cá tràu tiến vua. Tương truyền, từ thời Vua Đinh Tiên Hoàng, người Ninh Bình đã bắt cá tràu như một sản vật quý để dâng lên đức Tiên Hoàng đế.
Cá tràu tiến vua cón có tên gọi khác là cá trèo đồi, vì chúng rất khỏe, có khả năng trườn trên đá để trèo lên những điểm cao hơn, như khe nước ven lưng chừng đồi, hồ trên núi, thậm chí là những nguồn nước ven các khe đá cheo leo. Có lẽ do những điểm đặc trưng về môi trường sống mà thịt cá tràu tiến vua rất khác cá tràu thường, ăn rất chắc và thơm.
Hiện tại cá tràu tiến vua đang được bảo tồn và nhân nuôi rộng rãi ở Ninh Bình. Chúng đã trở thành đặc sản ẩm thực mang đậm dấu ấn lịch sử văn hóa của vùng đất cố đô Hoa Lư văn hiến.
3.Cá rô Tổng Trường
Cá rô Tổng Trường là loại cá rô sống ở môi trường hang động ngập nước vùng đất Hoa Lư, Ninh Bình. Gọi là cá rô Tổng Trường vì loài cá này được phát hiện thấy ở vùng hang động ngập nước thuộc Tổng Trường Yên, nay là quần thể di sản thế giới Tràng An ở huyện Hoa Lư. Từ năm 2009, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thuỷ sản 1 (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam) chính thức đưa giống cá rô Tổng Trường và cá tràu tiến vua vào chương trình bảo tồn và phục vụ phát triển du lịch. Cá rô Tổng Trường có thịt béo, thơm, dai, ngon, có giá trị thương phẩm cao, được coi là một đặc sản ẩm thực của Ninh Bình.
4.Cá anh vũ
Cá anh vũ (danh pháp hai phần: Semilabeo notabilis) là một loài cá thuộc họ Cá chép (Cyprinidae). Ở Việt Nam, chúng được xem là loài cá quý với danh hiệu cá tiến vua.
Nơi sinh sống của cá anh vũ là khu vực thượng lưu hệ thống sông Hồng, sông Kỳ Cùng và sông Lam (các tỉnh Yên Bái, Phú Thọ, Hòa Bình, Lạng Sơn, Nghệ An) và tại Trung Quốc trong lưu vực sông Kim Sa (các tỉnh Tứ Xuyên, Vân Nam) cũng như sông Châu Giang (các tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây); chủ yếu tại các vực sâu nước chảy, đáy có đá. Ổ đẻ ở các hang đá của đáy sông.
5.Cá chiên
Huyền thoại kể rằng, đã từ lâu rồi những ngư dân sinh sống trên dòng sông Đà thường rỉ tai nhau về thú vui cực kì nguy hiểm, đó là săn “chúa tể” của vùng nước dữ – loài cá chiên khổng lồ, kích thước lên tới cả trăm kg. Chúng là loại sinh vật cực kì gớm ghiếc, nhiều dân thành phố lần đầu nhìn thấy cá chiên còn rùng mình run sợ, cái đầu to tướng bè bè, râu ria ngoe nguẩy, miệng rộng hoác để lộ bộ răng sắc như dao cạo, toàn thân cá chiên trơn nhẵn bóng, màu da loang lổ lấm chấm nhìn ghê rợn lắm. Loài cá này cũng siêu hung hãn, nó ăn thịt tất cả các loài thủy sinh nhỏ hơn mình, tấn công cả thuyền ngư dân nếu cảm thấy nguy hiểm.
Cá chiên ở có ở nhiều nơi, có lần tôi cũng đã được thưởng thức cá chiên Sông Lam (Nghệ An) nhưng hương vị vẫn đứng sau sông Đà hết, có lẽ chỉ ở dòng sông Huyền thoại này (Chúng thuỷ giai đông tẩu / Đà giang độc bắc lưu) cá chiên mới thể hiện đúng chất Thủy Quái của mình.
Về chất lượng thịt thì cá chiên thuộc top những loài cá nước ngọt ngon nhất. Thịt cá chiên có màu vàng ươm như ướp nghệ, thân không hề có xương răm, chỉ có xương sống chạy dọc sống lưng. Thịt chắc, con càng to thịt càng chắc, tuy nhiên anh chị lưu ý một chút, thịt cá chiên lớn (trên 3kg) sẽ có vị hơi Hoi và khô, những người sành ăn rất nghiện mùi này. Còn lại tôi khuyên anh chị nên ăn cá nhỏ hơn 2kg, thịt mềm, ngọt tuyệt hảo, lại giòn giòn sừn sựt nữa ạ